آسمان خیس

عباس عبدی: از « آسمان خیس» بگویم که برای دومین بار می خواندم. مجموعه داستانی است از نویسندگان آلمانی که همت محمود حسینی‌زاد و نشر افق اسباب چاپ و نشر و خوانش آن را فراهم کرده. همه‌ی داستان‌های «یودیت‌ هرمان» و چند نویسنده‌ی دیگر آلمانی، از جمله «پتر ‌اشتام» و «برنهارد شلینگ» و...را، چندباری خوانده‌ام و احتمالاً در آینده هم خواهم خواند. داستان‌های « آن زن در جایگاه بنزین » از «برنهارد شلینگ» و « عشق آری اسکارسون» از «هرمان» به نحو ماندگاری غم انگیزند. کندوکاوی هنرمندانه‌اند در فردیت آدم‌هایی که در کنار هم اما گاه به شدت تنهایند و اغلب با حسرت زمان‌های از دست رفته، روزگار و روزمرگی‌هایشان را مرور می‌کنند و به امید آینده‌ای موهوم و مه‌آلود به روز و امروز تحمل‌پذیر خود پشت پا می‌زنند. صحنه‌ای از داستان «شلینگ»، آن‌جا که مرد از زن می‌خواهد اتومبیل را وسط بیابان متوقف کند و چمدان خود را از صندوق عقب برمی‌دارد و  قدم در راهی مبهم و نامطئمن (مهم‌تر از آن بی‌برگشت) می‌گذارد بسیار تاثیر گذار است.


« مرد پیاده شد، اتومبیل را دور زد، درِ سمت زن را باز کرد و اهرم کوچک بین در و صندلی را کشید. چمدان و کیفش را برداشت و گذاشت‌شان روی زمین. آمد کنار اتومبیل. در هنوز باز بود. زن سرش را بالا آورد و نگاهش کرد. مرد در را آرام و بی‌صدا بست، اما به نظرش آمد که در را به صورت زن کوبانده است. قدمی برداشت. نمی‌دانست که توان برای دومی هم داشت یا نه، دومی را که برداشت، نمی‌دانست برای بعدی و بعدی داشت یا نه. اگر می‌ایستاد باید رو برمی‌گرداند، برمی‌گشت و سوار می‌شد. اگر هم زن نمی‌رفت، مرد نمی‌توانست برود. مرد خواهش کرد، برو! برو! مرد وقتی رو گرداند که دیگر صدای اتومبیل را نمی‌شنید. اتومبیل هم در مه فرو رفته بود.» ص 97

«یودیت هرمان»، همچون در همه‌ی داستان‌هایی که از او به فارسی ترجمه شده و رمان بسیار جذاب و تحسین شده‌اش، «آلیس»، در داستان «عشق آری اسکارسون» می‌درخشد. داستان در بستری از برف و یخبندان سرزمینی کمتر شناخته شده، جایی که تماشای نور قطبی، هرساله موقتاً عده‌ی بی‌شماری مردم را به خود فرا می‌خواند، روایت می‌شود. همه کارآکترهای اصلی، در وضعیتی گذرا، لختی از زندگی معمول خود دور می‌شوند و به امید یافتن شادی، به جهانی تصادفی و موقتی سرمی‌کشند و دل می‌سپارند. به « نور قطبی» انگار. ماده پرتاب شده در کهکشان، انبوهی از الکترون‌های ناشناخته گداخته، خرده ستاره‌ها و نمی‌دانم چه و چه‌ها.» ص 177

 اما داستان درخشان « نامه » از «پتراشتام»، راس دیگری از چند ضلعی دلچسب و تکان دهنده‌ی قدرت داستان‌پردازی نویسندگان آلمانی مجموعه‌ی« آسمان خیس » است. زنی پس از مرگ شوهرش، به بسته‌ای از نامه‌های خصوصی او بر می‌خورد که خطاب به زنی دیگر نوشته شده و از عشقی پنهان حکایت دارند. سراسر داستان آغشته است به حس غبن و افسردگی عمیق زن از آگاهی بر چنین رابطه‌ای بین همسرش (که جز وفاداری و مهربانی چیزی در او سراغ نداشت ) و زنی دیگر، زنی که او نمی شناسد و در پی کشف و شناختش هم نیست. پایان بندی داستان اما...

« رفت و نامه‌ها را آورد. سعی کرد نامه‌ها را بخواند و به مانفرد فکر نکند، خواندشان به عنوان شاهدی بر شوری که نه مانع می‌شناخت و نه فاصله. تمام‌شان را خواند، مچاله‌شان کرد و انداخت‌شان در سطل زباله. برای اولین بار بعد از مدت‌ها، بی آن‌که به عدم وفاداری‌اش فکر کند، یاد مانفرد افتاد. به شادی زندگی مانفرد فکر کرد، به رفتار صبورانه و ملایمش و به طنزی که با خود داشت. به اُنسی که بین‌شان بود و به مهربانی‌اش فکر کرد و به این‌که چه‌قدر جایش خالی است. ناگهان احساس اطمینان کرد که رابطه‌شان هیچ کمبودی نداشت، که مانفرد نه به خاطر احساس کمبود به او خیانت کرده بود، بلکه به خاطر احساس زیادتر از معمول عشق و کنجکاوی و تحسینی که برای همه‌چیز و همه‌کس داشت، برای بچه‌ها و حیوان‌ها و برای طبیعت، برای کارش و برای تمام دنیا....» ص 198

به همین سادگی بگو…


نگاهی به روایت‌های داستانی مجموعه داستان آسمان خیس

    
نوشته میثم کیانی   منتشر شده در بیستمین شماره‌ی مجله “تجربه”


     به‌راستی ساده روایت کردن یک ماجرا کارسختی‌ست. درست شنیدنید ماجرا!… یکی از اولین شاخصه‌های مجموعه  داستان “آسمان خیس” ماجراهایی‌ست که خالی از هر نوع پیچیدگی داستانی با اتکا به راویت ساخته می‌شوند، و سرراست توی ذهن مخاطب تاثیرشان را می‌گذارند. و اگر هم پیچیدگی وجود داشته باشد، در لایه‌های زیرین و در بستری چون تار‌های عنکبوت تنیده، و تمام آن پیچیدگی، امری نهفته است. لازم به کشف نیست، تنها نهفته است. باید آنجا باشد. کشف زندگی‌ایست. روایت‌ها با حال و هوای راوی هر قصه می‌خواند و آبشخورش هم از دورنیات شخصیت‌هاست، که وادارشان می‌کند به عملگرایی و جریان داشتن در زندگی واقعی، آنها مثل خیلی از قصه هایی که می خوانیم شبح‌وار زیست نمی‌کنند. حضور دارند و گاهی درگیر روزمرگی‌هایی، چون ما هستند. پریشان‌گوی آنها حتی از نوع شاعرانه “جان” یکی از شخصیت‌های داستانی مجموعه در “حیاط‌ پشتی در آیینه” یا سرکشی آرام “یوهانا ” کاراکتر داستان “نامه” باور پذیر و از زندگی برخاسته اند، تنها ماجراست که در عین سادگی، گاهی عمیق و ژرف می شود، و گرنه قرار نیست ما با ذهنی منظم، با پریشانی غیرقابل باوری روبه‌رو شویم، که اگر اینگونه بود و راویان ما چون “بنجی” خشم و هیاهو ” فاکنر” قرارشان بر این بود که فروپاشی یک خاندان را از یک جریان پیچیده ذهنی روایت کنند، خب به قطع باید از همان روایت و پیچیدگی بهره می‌بردند، و الا تمام تلاش‌ها بی اثر می ماند. این یکی از محاسن روایت‌های داستانی این مجموعه است. البته که در مسیر ترجمه یک اثر، از زبان مبدا به زبان مقصد، گاه بلایایی جبران ناپذیر حادث می شود. ولی با توجه به مصاحبه ها و گفته های مترجم اثر، که با نسل داستان نویسان حاضر آلمان و این مجموعه بالاخص آشنایی نزدیک دارد، با ظرافتی توام با سادگی روایت داستانی خود را پیش می برند. زبان یک دست و روراست این مجموعه تاثیر ماجراها و آن نثر داستانی را دوچندان می‌کند. طوری که شما به سادگی با یک مرگ مواجه می‌شوید و با تمام اندوه او را می‌پذیرید و همراه می‌شوید، و البته فراموش نمی‌کنید. در اکثر داستان‌ها، آغاز هر ماجرا، وسط هر ماجراست، و افعال گذشته، بدون ‌قضاوت، برای شما شروع به روایت داستانی می‌کنند، و انگار خودشان هم باور ندارند داستان قرار است نقطه پایانی هم داشته باشد. مواجه و شروع اغلب داستان‌ها مستقیم و پرکشش است و بدون پیش‌درآمدی، مخاطب را به جایی نامعلوم پرتاب می‌کنند و سطر به سطر جلو می‌برند. چیدمان داستان‌ها کنار هم و به‌روز بودن آنها از شاخصه‌های دیگر این مجموعه است. داستان‌ها با دنیای نادیده‌ها و ناشنیده‌ها سر و کار ندارد. همانطور که در بالا اشاره شد، انگار امروز هستند، حتی اگر با افعال گذشته روایت شوند. تکنولوژی، ارتباطات و تبلیغات زندگی شهری داستان‌ها را عینی و واقع‌گرایانه‌تر نشان می دهد. و البته کمکی مضاعف می‌کنند به باور پذیری آنها و شناخت ما از المان‌های جامعه‌‌ی مدرن که در بستر زندگی شخصیت‌ها فراهم شده. رنگ و روح زندگی را در طبقه‌های مختلف اجتماعی آنها نشان می‌دهد، و در نهایت به راحتی مخاطب را در مواجهه با یک داستان خوب، شگفت زده می‌کنند: *”آسمانی خیس، به دام تور‌ها افتاد. حالا ماهی‌ها، همه آبی رنگند!”
    
*نقل از کتاب: ص پنجاه و هفت مجموعه داستان آسمان خیس/ نشر افق/ داستان های آلمانی/ ترجمه محمود حسینی‌زاد  

موفقیت تازه برای «پتر اشتام» عزیز

جایزه‌ی من‌بوكر كه هر سال برگزار می‌شود و جایزه‌ی اصلی‌اش به بهترین كتاب منتشر شده به زبان انگلیسی تعلق می‌گیرد، دو بخش دیگر هم دارد كه هر دو سال یك‌بار اهدا می‌شود: یكی من‌بوكر بین‌المللی و دیگری هم جایزه‌ی ویژه‌ی من‌بوكر. نامزدهای لانگ‌لیست این جایزه، امسال 23 جولای، شرت‌لیست، 10 سپتامبر و برنده‌ی جایزه‌ هم 15 اكتبر معرفی می‌شود.

امسال در بخش من‌بوكر بین‌المللی، نویسنده‌هایی نامزد شده‌اند كه الزاماً به زبان انگلیسی نمی‌نویسند، اما آثارشان به‌طور گسترده به زبان انگلیسی ترجمه شده و در دسترس است. از همه مهم‌تر، برخلاف جایزه‌ی من‌بوكر اصلی، در این بخش به مجموعه‌آثار یك نویسنده توجه می‌شود، و نه فقط یك كتابش (كه معمولاً جدیدترین آثار نویسنده‌ها هم هست.)


پتر اشتام عزیز ما هم امسال در بخش من‌بوكر بین‌المللی نامزد جایزه شده. كتاب هفت سال اثر پتر اشتام كه در سال 2009 منتشر شده، سروصدای بسیاری كرده و منتقدان روزنامه‌ای مثل نیویورك تایمز، اشتام را نویسنده‌ای خوانده‌اند كه: «آثارش را مدام و مدام می‌شود خواند. او زندگی معاصر آدم‌ها را تكه‌تكه می‌كند و هر تكه را چنان زبردستانه روایت می‌كند كه خواننده آن‌ها را از یاد نمی‌برد. شخصیت‌های داستان‌های اشتام، مثل اغلب آدم‌های اطراف‌مان، در كنكاشی درونی، به‌دنبال تعادل ازدست‌رفته‌ی خودشان و زندگی‌شانند. تجربه‌ای آشنا و جهانی.»

نشر افق سه عنوان کتاب از این نویسنده‌ی مطرح را به فارسی ترجمه کرده است که علاقه‌مندان به داستان کوتاه، رمان می‌توانند برای تهیه‌ی این کتاب‌ها به فروش‌گاه کتاب افق (خیابان انقلاب، کنار سینما سپیده، سر کوچه‌ی اسکو) مراجعه کنند.



تمام چیزهایی که جای‌شان خالی است
، پتر اشتام، ترجمه‌ی صنوبر صراف‌زاده، نشر افق، 3000 تومان
آسمان خیس، پتر اشتام... [و دیگران]، ترجمه‌ی محمود حسينی‌زاد، نشر افق، 8500 تومان
اگنس، پتر اشتام، ترجمه‌ی محمود حسینی‌زاد، نشر افق، 3800 تومان

پیشنهاد «شهلا شهابیان» برای خواندنِ رُمان «اگنس»

انگار اگنس به خودش گفته باشد: این‌طوری برای همیشه در داستان این مَرد می‌مانم، زنده و غیرقابل طرد شدن! و بعد مصمم راه افتاده و رفته باشد به جایی که مرد در داستانش نوشته، انگار به خودِ داستانِ مرد، داستانی که او در آن می‌میرد؛ و بعد بمیرد برای این که زنده بماند! و این‌طوری می‌شود که «به» اگنس، لقب تکان دهنده‌ترین رمان عاشقانه سال‌های اخیر و یکی از بهترین آثار ادبی آلمان را داده‌اند.

رمان اگنس نوشتهٔ پیتر اشتام با ترجمهٔ خوب محمود حسینی زاد این‌طور شروع می‌شود: «اگنس مرده است، داستانی او را کشت. از اگنس جز این داستان چیزی برایم نمانده...» و با این تصویر سرشار از تعلیق به پایان می‌رسد: «... اگنس بازنگشت. تمام شب و روز بعد را منتظرش ماندم... یک بار تلفن زنگ زد. گوشی را برنداشتم و قبل از آن که دستگاه پیام‌گیر صدا را ضبط کند، زنگ تلفن قطع شد...».

محمود حسینی زاد در مورد اگنس گفته: «تکنیک این رمان، فوق‌العاده نو است. زبان کتاب، بسیار ساده و زیباست. مسئله بعدی ابهامی است که در این اثر وجود دارد. من که مترجم این کتاب هستم هنوز نمی‌دانم آیا اگنس خودش را می‌کشد یا فرار می‌کند، چون اگر دقت کنید اول کتاب، او دم پنجره ایستاده و آخرش هم پنجره باز است و نویسنده در اثرش، مدام به شیشه و پنجره اشاره می‌کند و این‌طور القا می‌شود که اگنس خودش را از شیشه به پایین پرت کرده است. مسئله سوم ایده این رمان است. اینکه زنی مقابل نویسنده‌ای می‌نشیند و می‌گوید رمانی درباره من بنویس سوژه و ایده نویی برای یک رمان است...».

اگنس/ پیتر اشتام/ محمود حسینی زاد/ نشر افق.

پ.‌ن: و چقدر حیف خواهد شد اگر از طرح زیبای روی جلد حرف نزنیم: کار کیانوش غریب پور.

منبع: حرفه؛ راوی

آسمان خیس

آسمان خیس مجموعه داستانی است از نویسندگان آلمانی: اشتام، يوديت هرمان، اينگو شولتسه، برنهارد شلينک، امينه سوگی ازداما.

به نظرم یکی از بهترین مجموعه داستان‌هایی است که در این چند وقته چاپ شده است. داستان‌های کتاب یکی از یکی بهتر و به‌یادماندنی‌تر هستند. به‌خصوص، در این مجموعه داستان‌های هرمان، و اشتام را بسیار پسندیدم اما داستانی که فکر نکنم به این زودی‌ها فراموشش کنم داستانی است از شلینک با نام «آن زن در جایگاه بنزین» که داستانی است دربارۀ غرق شدن انسان در آرزوهایی که ناکام مانده است. به نظرم بهترین داستان کتاب است و البته «عشق آری اسکارسون» نوشته یودیت هرمان هم جزو داستان‌های خوب کتاب است که فوق‌العاده است. عشقی عجیب و غریب و البته به‌یادماندنی و صد البته ممنوع. آسمان خیس را محمود حسینی‌زاد ترجمه کرده و نشر افق منتشر کرده است.

نوشته‌ی علی چنگیزی در وبلاگ جامعه‌ی کهنه

آسمان خیس

داستان‌های خوب، داستان‌هایی که می‌توانی با سه‌چهار جمله طرحشان را برای یکی دیگر تعریف کنی و در همان سه چهار جمله، نفسش را بند بیاوری.

داستان‌های خوب که بعد از خواندشان، یک «آخ.» می‌گذاری توی سفیدی پایان صفحه. کتاب را ناخودآگاه می‌بندی و خیره می‌شوی به نمی‌دانم چی.

داستان‌های خوب، که می‌خوانی‌شان و خیال می‌کنی لالی و صاحب کلمات، صاحب داستان‌های خوب، به جای تو، برای تو، حرف می‌زند.

 

* دارم مجموعه داستان «آسمان خیس» را می‌خوانم. آرام‌آرام، شبیه مزه‌مزه کردن غذایی که دلت نمی‌خواهد به این زودی تمام شود.

نوشته‌ی آذین در وبلاگ لحظه

آسمان خیس

به همه‌ی کسانی که داستان را دوست دارند پیش‌نهاد می‌کنم مجموعه‌ی آسمان خیس را بخرند و بخوانند. کتابی‌ست که بعد از خواندن‌اش حس نمی‌کنید پول و وقت‌تان را هدر داده‌اید.

ادامه نوشته